Blog aplikacji Polskie Góry  

Na moim blogu obejrzysz setki zdjęć panoram górskich z opisami, a także poznasz wiele ciekawych pojęć, takich jak: undulacja, refrakcja, deniwelacja, deklinacja, inklinacja, analemma, paralaksa, aberracja, dystorsja. Zbyt skomplikowane? To dowiesz się np. dlaczego o wschodzie i zachodzie słońce jest czerwone oraz dlaczego lepiej nie stawać z boku na zdjęciu grupowym. Na dole ekranu znajduje się spis treści wszystkich wpisów na blogu. Zapraszam :-)

^/\^ Robert Celiński, autor aplikacji Polskie Góry ^/\^

1 września 2016 - Mądrości na temat wybitności (edytowany)

Oglądając panoramy górskie przeważnie najbardziej zwracamy uwagę na najwyższe oraz najbardziej wybitne szczyty. Co to jest ta górska wybitność (ang. prominence)? Szczerze mówiąc, sam miałem trochę problemów, żeby zrozumieć tę definicję:

W uproszczeniu wybitność oznacza minimalną wysokość potrzebną do zejścia z danego szczytu przed wejściem na inny wyżej położony teren (przeważnie zwieńczony innym, wyższym szczytem). Ddnosi się do różnicy wysokości względnej między szczytem a najwyższą przełęczą lub obniżeniem oddzielającym go od szczytu wyższego (tzw. przełęcz kluczowa).

Istnieją pojęcia mokrej i suchej wybitności. Mokra zakłada odniesienie wysokości do powierzchni wszystkich stałych wód, śniegów i lodu, natomiast sucha dotyczy wyschniętej powierzchni Ziemi, czyli w przypadku wysp przełęcz kluczowa może leżeć głęboko na dnie oceanu. Np. wysokość najwyższego szczytu Madery - Pico Ruivo, 1862 m n.p.m., daje wybitność mokrą 1862 m, natomiast wybitność sucha jest znacznie większa, gdyż ta wulkaniczna wyspa jest otoczona rowami oceanicznymi o głębokości dochodzącej nawet do 3500 metrów. Gdyby dla Madery znaleźć przełęcz kluczową na dnie Oceanu Atlantyckiego (oddzielenie od Afryki, Europy, Azorów i najbliższych Wysp Kanaryjskich z najwyższym szczytem - Teide na Teneryfie), mogłoby się okazać, że sucha wybitność Pico Ruivo wynosi grubo ponad 4000 m.

Skupmy się na obszarze Polski. Jeżeli przeanalizujemy poniższą listę najbardziej wybitnych polskich szczytów, dochodzimy do ciekawych wniosków:

Brawa dla Królewny Śnieżki i Królowej Beskidów! :-) To one są najwybitniejsze i przeważnie najbardziej wyróżniają się na panoramach odpowiednio: całych Sudetów oraz Beskidów. W Polsce to nie tatrzańskie szczyty są najbardziej wybitne, ponieważ w tym samym paśmie znajdują się wyższe słowackie góry, a nasz obszar Tatr nie jest od nich oddzielony odpowiednio niskimi przełęczami.

Przejdźmy jednak do praktyki. Zainstalujmy w telefonie aplikację Polskie Góry i przy ładnej pogodzie wybierzmy się na Babią Górę. Zaznaczmy w ustawieniach pasmo Tatr i spójrzmy w ich stronę. Załączam zdjęcie ze wschodu słońca, które podesłał mi szwagier, a ja z kolei sfotografowałem je Polskimi Górami.

Aplikacja nie opisze nam nawet Rysów, które giną na tle wyższych szczytów. Blisko jest Gerlach, jeszcze bliżej - Wysoka, od której Rysy są oddzielone Przełęczą Waga. Wierzchołek Rysów jest bardzo słabo widoczny na tym zdjęciu - kawałek na prawo od Gerlacha i minimalnie w lewo od Wysokiej.

Jeżeli przy badaniu wybitności bawilibyśmy się w aptekarzy, to polski wierzchołek Rysów (2499 m n.p.m.) jest oddzielony od wyższego słowackiego (2503 m n.p.m.) przełęczą o głębokości może kilkunastu metrów, więc "nasze Rysy" są bardzo mało wybitne.

Na koniec jeszcze jedno moje spostrzeżenie na temat listy najwybitniejszych polskich gór. Jak to się stało, że Wielka Rawka jest wyżej w rankingu od Tarnicy, która jest przecież wyższa, a obydwie góry leżą w tym samym paśmie Bieszczadów Zachodnich? Tutaj musimy spojrzeć na mapę i układ poziomic na tym obszarze. Wybitność Wielkiej Rawki mierzymy od Przełęczy Beskid (784 m n.p.m.), natomiast Tarnica nie jest oddzielona odpowiednio nisko położoną przełęczą od wyższego masywu Połoniny Równej, położonego już na terenie Ukrainy, dlatego jest mniej wybitna.

Jak widać, analiza wybitności nie jest wcale taka prosta. To tak jak u ludzi - człowieka trzeba dobrze poznać, żeby stwierdzić, że jest naprawdę wybitny ;-)

Wszystkie wpisy

----------------------------------------------------------------
Powrót do strony głównej aplikacji Polskie Góry
----------------------------------------------------------------
Copyright 2015-2024 Robert Celiński, Byledobiec Anin